Hogeschool Utrecht geeft opties tegen werkstress

Medewerkers in het hbo zijn bovengemiddeld tevreden, maar omgaan met werkdruk blijft ook bij Hogeschool Utrecht een uitdaging. Ronald Bremer, HR-Development adviseur, vertelt dat dit ook een beetje bij het vak hoort. Er zijn periodes waarin docenten veel scripties moeten nakijken, bijvoorbeeld. Werkdruk wordt pas stress als je niet meer herstelt.’ En dat is iets waar iedereen, en dus ook de 3362 medewerkers van Hogeschool Utrecht voor moeten waken. ‘De meeste van hen zijn zo enorm betrokken bij het werk en de student’, legt Elsbeth uit. ‘Dat is een kracht, maar kan ook een valkuil zijn. Reageer je wanneer een student ’s avonds appt?’ Elsbeth voelt zich indirect verantwoordelijk voor hen, ‘maar’, zegt ze met klem: ‘Onze medewerkers, en daar hoor ik zelf ook bij, zijn allereerst verantwoordelijk voor zichzelf. Ik citeer graag hoogleraar Willem van Rhenen: we werken niet te hard, we laden te weinig op.’

Op het scherm zien we Egbert verschijnen. Hij wordt gebeld door Margriet, zijn leidinggevende. En dat na een lange dag vol vragen van studenten en zijn opa die hem vraagt om zijn belastingaangifte in te vullen. Nu is niet Egbert aan zet, maar de kijker: drukken we op de rode of de groene knop? Rood! Zijn leidinggevende kan wel even wachten. ‘Bedankt’, zegt Egbert in de camera. De video zit vol met zulke momenten. Elke scène kent meerdere mogelijkheden. Keuzes hebben invloed op het verloop van de video. Na een keuze komt lector Josje Dikkers in beeld om uitleg te geven over waarom het goed is om voor jezelf te kiezen of om hulp te vragen aan collega’s. Egberts verhaal wordt letterlijk gekaderd door een hoogleraar en een lector. De hoogleraar vertelt over werkstress aan het begin en de lector tijdens de video. Willen medewerkers meer informatie? Dan kunnen ze PDF-documenten opvragen. Egbert wacht wel even.

De interactieve video helpt medewerkers om stresssituaties te herkennen en om een keuze te maken die bij hen past. Per scène krijgt de kijker telkens weer verschillende opties. ‘Een workshop is hartstikke aantrekkelijk, toch vind ik een interactieve video een mooier middel’, zegt Ronald. ‘Ja, het kost aardig wat geld, maar het kan jarenlang mee – ook omdat we achteraf nog elementen kunnen aanpassen aan de hand van suggesties.’ Het is niet de eerste video die Hogeschool Utrecht maakte. De vorige gingen over lastige (verzuim)gesprekken voeren, vitaliteit en de overgang. ‘Onze medewerkers willen bijblijven, een leven lang leren. Zo’n video is een goede manier om heel compact kennis en vaardigheden door te geven. Medewerkers kunnen de video bekijken wanneer ze met een vraag of probleem zitten. Op het werk, thuis of in de trein. Door deze e-learning leert iemand wat zijn of haar opladers zijn.’

‘Elke keuze is gebaseerd op een beslisboom’, zegt Elsbeth. Het is gebaseerd op een ingenieus model om met werkstress om te gaan. Ook Zilveren Kruis heeft meegedacht. En dat is heel fijn, vindt Elsbeth. ‘Bij Zilveren Kruis staan ze, net als bij ons, meteen in de “ja-stand”. Een Gezond Ondernemen consultant keek vanuit hun visie mee.’ De basis voor de video is heel duidelijk: regie over jezelf. ‘Waar krijg jij energie van in je werk en leven? Hoe houd je dat scherp?’ De antwoorden zijn voor iedereen weer anders. Haar favoriete scène komt op het einde, vertelt Elsbeth. ‘Egbert heeft een moeizame relatie met zijn leidinggevende. Dat is een sluimerende stressfactor. Op het einde gaat hij toch het gesprek met haar aan, hoe moeilijk dat ook is. Hij geeft zijn grens aan. En dat is vaak stap 1! Zorg vooral goed voor jezelf, want daar hebben anderen profijt van.’

In 4 dagen tijd nam de regisseur alle scènes op. In gebouwen van de hogeschool zelf, maar ook bij medewerkers thuis. Alleen de acteur die Egbert vertolkt is een professional. Verder worden veel rollen gespeeld door medewerkers van Hogeschool Utrecht. ‘Mij zie je ook voorbijkomen’, zegt Ronald, ‘en de consultant van Zilveren Kruis speelt de rol van receptioniste. Zonder haar enorme spelkwaliteit had die scene er niet ingezeten, haha.’ Nu is de tijd gekomen om de video te verspreiden. Alle HR-adviseurs, leidinggevenden en bedrijfsartsen worden op de hoogte gebracht. Herhalen, attenderen, hameren. ‘Dit is ons antwoord op werkstress’, zegt Ronald. ‘Als medewerkers daardoor de goede afslag nemen en met meer plezier werken, dan zijn we geslaagd.’

Met de video hoopt Hogeschool Utrecht alle medewerkers te bereiken. ‘Ik ben blij dat we een goede methode toegankelijk hebben gemaakt’, zegt Elsbeth. Ronald sluit zich hierbij aan. ‘Als ik in de stress schoot, ging ook ik harder werken om er vanaf te komen. Maar na het maken van deze video weet ik dat het veel slimmer is om op te laden door bijvoorbeeld te gaan wandelen. Dat heb ik echt geleerd. Ik ben verantwoordelijk voor mijn eigen bestaan, voor mijn eigen vitaliteit.’ Elsbeth en Ronald geven elkaar een high five. Op naar de première.

Florentine, Front office medewerker ‘Ik ben geen docent, zoals Egbert in de video, maar ook in mij bouwt zich soms spanning op. Bijvoorbeeld wanneer ik bij het studenteninformatiepunt sta en boze studenten naar me komen. Ik merkte bij het bekijken van de video dat ik soms geen alternatieven zie, maar nu weet ik: ik heb altijd een keuze. Ik kan bijvoorbeeld bij een opgebouwde spanning een collega vragen om mijn werk even over te nemen. Of ik neem een korte pauze. In die pauze doe ik tegenwoordig ademhalingsoefeningen om weer te ontspannen. Met mijn collega's hebben we dit afgesproken. Sommige van ons kunnen beter omgaan met boze mensen dan anderen. Door de video realiseer ik me wat er soms in mij gebeurt.’