Innovatie en arbeidsmarkt ‘Fysieke en digitale zorg smelten samen’

Toekomstbestendige zorg blijft draaien om de cliënten. “Ons motto is ‘Zorg met aandacht’. Dat blijft zo, daarover mag geen misverstand bestaan”, aldus Marie-Louise. “Wat we nu doen, is zoeken naar manieren om kwalitatief goede zorg te blijven verlenen. Daarvoor kijken we naar technische hulpmiddelen, maar ook naar het klaarstomen van de organisatie om die hulpmiddelen toe te passen.” Gebeurt dit goed, dan zijn zowel cliënten als medewerkers en organisatie daarbij geholpen: cliënten ontvangen nog steeds de zorg en aandacht die ze nodig hebben, medewerkers ervaren verlichting van de werkdruk en de organisatie weet al die onmisbare zorgprofessionals langer aan zich te binden.

Kwaliteitsverbetering is een voorwaarde

De weg ernaartoe is Amaris inmiddels ingeslagen. Oplossingen manifesteren zich al in verschillende gedaantes, van de inzet van nieuwe technologieën tot de oprichting van een Zorg Innovatie Huis en van het inzetten van i-ambassadeurs tot een helpdesk om cliënten digitaal vaardig te maken. Voorwaarde is dat elk initiatief moet leiden tot een kwaliteitsverbetering voor zowel het leven van de cliënt als het werk van de medewerker.

Mix van fysieke en digitale zorg

Merlijne Sonneveld, manager innovatie bij Amaris Zorggroep: “We gaan toe naar een gemengd zorgsysteem met een combinatie van fysieke en digitale zorg.” Beeldbellen is daarvan een voorbeeld. Amaris past deze optie inmiddels toe en de reacties van cliënten zijn enthousiast. Marie-Louise: “Zes keer per dag langsgaan bij cliënten is in de hele sector niet haalbaar door gebrek aan capaciteit en betaalbaarheid. En dan hebben we het nog niet eens over het feit dat cliënten al die dagelijkse bezoeken ook niet zo prettig vinden. Maar we willen hen wel aandacht blijven geven, ook om ervoor te zorgen dat ze niet geïsoleerd raken.”

Volgens Marie-Louise zien ze nu dat beeldbellen een mooie en slimme aanvulling is op de zorgverlening. “We kunnen cliënten nog steeds ’s ochtends aan de dag laten beginnen, gewoon door ze te bellen. En tegen lunchtijd kunnen we met een (beeld)belletje iemand aan het eten herinneren. Dat maakt deze techniek ook ideaal voor familieleden, bijvoorbeeld als ze ver weg wonen. Beeldbellen kan heel goed worden gecombineerd met de fysieke zorgcomponent, zoals één keer per dag of soms twee keer per week. We kijken overigens altijd naar de persoonlijke behoeften van cliënten. Iedereen is anders en we dwingen niemand om er gebruik van te maken.”

Praktische hulp is net zo welkom

Merlijne: “Op weg naar die combinatie van fysieke en digitale zorg houden we goed in de gaten of we realistische tools inzetten. We moeten mensen ‘verleiden’ ze te gaan gebruiken. Dat geldt voor cliënten en hun mantelzorgers maar ook voor medewerkers. We moeten laten zien welke voordelen digitale oplossingen opleveren. Dat verlaagt de drempel om ze toe te passen.” Naast verleiden is ook praktische hulp welkom, weet de zorggroep. En ook daar zorgt Amaris voor. “Onze cliënten begeleiden we persoonlijk als we nieuwe middelen inzetten. Onze doelgroep is over het algemeen niet digitaal vaardig en soms moeten mensen zelfs een soort van angst overwinnen. Dus daar maken we tijd voor, die we later weer winnen dankzij de middelen. Daarnaast pakken we praktische hulp breder aan. Zo zijn we in 2020 een Helpdesk Digitale Zorg gestart, samen met de regionale huisartsenvereniging en ziekenhuis Tergooi.” 

‘Beschikbaar stellen is niet genoeg’

In eigen huis is sociaal innoveren een term die veelvuldig wordt gehanteerd. Merlijne: “Dat vertalen we in ‘met een hernieuwde blik’ naar zorg kijken. Want innovatieve hulpmiddelen beschikbaar stellen is niet genoeg. Het gaat erom dat we die gaan toepassen, ze gaan zien als een vast instrument in onze ‘zorgkoffer’ en ze inzetten op de momenten dat cliënten en wij er baat bij hebben. Ik denk trouwens dat hier ook een taak ligt voor het onderwijs. Wat mij betreft krijgen studenten aan zorgopleidingen hun technologie-gerelateerde vakken niet meer aangeboden als keuzemodule, maar als onderdeel van hun basispakket.” Amaris heeft al diverse technologieën geïntroduceerd om het werk slimmer en efficiënter te maken. Zoals een telefoonapp voor telefonisch-contact-zonder-doorverbinden en een online medicatie-aftekenlijst die is gekoppeld met het systeem van de apotheek. “Daardoor kan telefonisch contact achterwege blijven”, knikt Marie-Louise. “Het zijn oplossingen waarmee medewerkers zelf ervaren dat ze er goede zorg mee blijven leveren én dat ze er tegelijkertijd hun werk mee verlichten. Dan houden ze het ook langer vol en dat is waardevol in deze krappe arbeidsmarkt.”

I-ambassadeurs en wetgeving

Om harten te winnen voor nieuwe manieren van zorg verlenen, gaat Amaris i-ambassadeurs inzetten. Merlijne: “Dat zijn medewerkers uit de zorgteams die enthousiast zijn over innoveren en het leuk vinden daar collega’s warm voor te maken.” Verder heeft de zorgorganisatie een Zorg Innovatie Huis ingericht waar alle noviteiten voor het grijpen liggen. “Zorgprofessionals van onszelf en uit de regio, maar ook cliënten kunnen hier allerlei nieuwe technologieën uitproberen. Dat moedigen we echt aan. Het gaat uiteindelijk om dóen, hoe kleinschalig ook. Het kan zomaar het begin zijn van een stevig en duurzaam antwoord op onder meer die capaciteitsproblemen.” Er is één facet dat in alle ambities en enthousiasme niet over het hoofd mag worden gezien: wet- en regelgeving. Marie-Louise: “We hebben in onze sector vanzelfsprekend te maken met de privacy van cliënten en met de regels uit onder meer de Wet zorg en dwang. Die mag je niet met voeten treden, hoe mooi en fantastisch een bepaalde technologie ook is. Daarom is innoveren wat ons betreft óók een kwestie van zorgvuldigheid betrachten, met oog voor ieders wensen, rechten en belangen.”

‘Door gewoon te doén en klein te starten maak je resultaten snel zichtbaar voor medewerker en cliënt.’