Medewerkers maken elkaar wegwijs in de mantelzorg

Mantelzorg combineren met het werk is een uitdaging. De zorgwereld is voor veel mensen onbekend en ondoorzichtig. Mantelzorgers kunnen wel wat hulp gebruiken om wegwijs te worden. Joke Hartmans startte een hulpgroep binnen Achmea: ‘Veel mantelzorgers denken dat ze het allemaal zelf moeten doen. Dat is natuurlijk niet zo!’

Ze zeiden direct tegen mij: Schrijf maar een plan om mantelzorgondersteuning intern aan te bieden. Top!

- Joke Hartmans, Strategie en Business Development bij Zilveren Kruis

Mantelzorg groeit

‘Ik heb twee oude moeders om voor te zorgen’, vertelt Joke Hartmans. ‘In het begin was dat soms moeilijk, eerlijk gezegd. Ook omdat je niet altijd weet hoe je zorg moet regelen. Je loopt constant tegen een muur van bureaucratie op.’ Joke werkt bij Strategie en Business Development bij Zilveren Kruis. En dat fulltime. Daarnaast staat ze klaar voor haar familie. ‘Wat nou mantelzorg? Ik doe het gewoon voor onze ouders – dat dacht ik altijd. Ik was mantelzorger zonder dat ik dat doorhad.’ Dat geldt niet alleen voor Joke. Steeds meer Nederlanders zijn mantelzorger. Van ouderen wordt verwacht dat ze steeds langer thuis blijven wonen, met ondersteuning van het eigen netwerk, en er is steeds minder plek in de verzorging. Ook onder de 12.000 medewerkers van Achmea leeft het. Joke: ‘Als ik de landelijke cijfers op die van Achmea plak, dan zijn 4800 medewerkers mantelzorger.’

Zorgen voor mantelzorgers

Joke doorliep in 1 jaar de Post HBO-opleiding Mantelzorgmakelaar. ‘Maar toen dacht ik: wat ga ik met dit diploma doen? Bij Zilveren Kruis is veel zorgkennis, collega’s hebben mij in het begin dan ook veel geholpen. Het is gek dat we deze zorgkennis intern niet ontsluiten voor medewerkers. Ik ging het gesprek binnen Achmea HR aan. Ze zeiden direct: schrijf een plan om mantelzorgondersteuning intern aan te bieden!’ Joke ging snel aan de slag met haar plan. Ze vond 6 collega’s van Zilveren Kruis, Interpolis en De Friesland Zorgverzekeraar die Achmea-medewerkers willen bijstaan om mantelzorgende collega’s over de bureaucratiemuur te helpen. Daar wordt werktijd voor beschikbaar gesteld. ‘Met Mantelzorgondersteuning voor en door medewerkers helpen we elkaar. Via Achmeanet of een leidinggevende kunnen collega’s een afspraak maken. Wij maken binnen 48 uur een persoonlijke afspraak. We zijn wegwijzers: we ontrafelen regels, helpen met het vinden van adressen en adviseren over welke hulp iemand kan krijgen vanuit de verschillende wetgevingen.’

Een open cultuur neemt drempels weg bij medewerkers die mantelzorger zijn

- Moära Lieuw-Hie, Gezond Ondernemen consultant Zilveren Kruis

Doel bereikt

‘Het enthousiasme van de andere 6 collega’s was direct groot’, zegt Joke. ‘En nog steeds! We hebben allemaal onze eigen expertises, sparren met elkaar en verwijzen naar elkaar door, als dat nodig is.’ Mantelzorgondersteuning voor en door medewerkers is afgelopen november begonnen. Jokes team heeft al 11 collega’s geholpen. Het is dankbaar werk. ‘We denken, lachen en huilen mee. Iedere mantelzorger denkt op een gegeven moment: wat nu? En dan zijn wij er. De meesten van ons hebben het allemaal ook meegemaakt. We weten waar het om gaat.’ Wat is de mooiste reactie tot nu toe? ‘Eindelijk is er iemand die begrijpt waar ik mee zit en me kan helpen, zei een van mijn collega’s. Dan denk ik: doel bereikt!’

Iedereen krijgt met mantelzorg te maken

Net als Joke voelt niet iedere mantelzorger zich meteen mantelzorger. ‘Veel mensen vinden het een privésituatie. Je praat er niet over op kantoor, tenzij het te zwaar wordt en het werk eronder gaat lijden.’ Joke en haar collega’s willen het lijden beperken en nog meer Achmea-medewerkers helpen. Ze verwijst opnieuw naar haar rekensom: ‘Als je kijkt naar alle toekomstige ontwikkelingen, waaronder vergrijzing, dan krijgen velen met mantelzorg te maken. Ik denk dat onze aanpak ook een voorbeeld kan zijn voor andere organisaties. Maar goed, het gaat me eigenlijk om 1 ding: het helpen van anderen. Dat dit van alle kanten wordt ondersteund, is gewoon heel mooi. Daar ben ik blij mee.’

Reactie van een medewerker

Tatjana Taubert-Postma: ‘Ik had nooit verwacht dat ik zo snel zoveel zorg voor mijn beide ouders zou hebben. Mijn moeder heeft in korte tijd 3 herseninfarcten gehad. Mijn vader is van de trap gevallen en heeft daardoor schade opgelopen. Er kwam ineens zoveel op me af! Ik had geen idee wat ik allemaal moest regelen in deze complexe situatie, laat staan dat ik wist waar ik moest zijn! Dat gaf veel onrust. Toevallig opende ik het Achmea-intranet, waar net de aankondiging van Mantelzorgondersteuning voor en door medewerkers was geplaatst. Ik heb meteen een afspraak gemaakt. Eindelijk iemand die wist wat ik kon doen! Ik vertelde waar ik mee zat en zij vertelden wat ik kon doen en wat ik niet moest vergeten. Dat gaf zoveel rust. Die dag reed ik een stuk lichter naar huis. Ontzettend bedankt daarvoor!’

Tips van Achmea om mantelzorgers te ondersteunen

Ook het ondersteunen van mantelzorgers is onderdeel van duurzame inzetbaarheid. Denk dus na hoe je mantelzorgende medewerkers kunt ondersteunen als organisatie.
Heb oog voor mantelzorg en mantelzorgactiviteiten die door medewerkers worden gedaan. Sommige organisaties vinden het een privézaak waar de werkgever zich niet mee moet bemoeien. Maar alle hulp is welkom!
Juist omdat mantelzorg zwaar kan zijn, is het belangrijk dat leidinggevenden hier op letten en het gesprek erover aan durven gaan.