Inbreng voor verkiezingsprogramma Tweede Kamerverkiezingen 10 punten om de zorg toekomstbestendig te maken

Vanuit Zilveren Kruis vinden we het allereerst van groot belang dat we doorgaan met de in gang gezette beweging van de zorgakkoorden IZA, GALA en het programma WOZO. Ons uitgebreide standpunt van juli 2023 kunt u lezen in de 10 vragen en 13 antwoorden.

In aanvulling hierop - en in aanvulling op het verkiezingspamflet van ZN namens de gezamenlijke verzekeraars - hebben we de volgende 10 suggesties meegegeven voor de zorgparagraaf van de nieuwe verkiezingsprogramma's. 

Vergroot de mogelijkheden om structureel te kunnen investeren in het verbeteren van gezondheid en preventie

1. We kunnen de gezondheid sneller verbeteren als ook preventie-interventies versneld in het basispakket komen op basis van duiding, heldere criteria voor (bewezen) effectiviteit en continu onderzoek naar nieuwe effectieve interventies door het Zorginstituut Nederland. 

2. Neem het voorstel van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving over om zorgkantoren en zorgverzekeraars de ruimte te geven om 2% van hun budgetten regelvrij te besteden. Daarmee kunnen zij investeren in noodzakelijke niet-patiëntgebonden, project- en coördinatiekosten voor preventie.

Maak meer ruimte voor het belonen van zorguitkomsten

3. Uitgangspunt van het huidige zorgstelsel is individuele contracteervrijheid. Wij willen graag zorgaanbieders faciliteren die aan de slag gaan met passende zorg. Passende zorg heeft passende bekostiging nodig. En ook bekostiging die over zorgsegmenten en domeinen heen gaat. Groot knelpunt is het ontbreken van een segment- en domeinoverstijgende betaaltitel. Er wordt gewerkt aan voorstellen hiervoor door de overheid. De NZA ontwikkelt een segmentoverstijgende betaaltitel. Het ministerie van VWS werkt aan een wetsvoorstel Domeinoverstijgende Samenwerking. Maar dat kost tijd en wij willen nu aan de slag. Versnel daarom de mogelijkheden om domeinoverstijgende samenwerking tussen zorgaanbieders in het sociaal domein, de Wlz en de Zvw te bekostigen. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van een tijdelijke segment- en domeinoverstijgende betaaltitel. 

4. Daarnaast moet de ongewenste financiële prikkel om te betalen per verrichting uit de bekostiging. Daarvoor is een financiering nodig van de uitkomst van de behandeling in plaats van de verrichting.

Versnel de beweging van zorg naar huis door digitale zorg

5. We kunnen digitale zorg en daarmee de transformatie van zorg versnellen door hybride zorg steviger te verankeren in de zorgpraktijk en zorgpaden. Zorg voor een wettelijke verankering van een keuzerecht voor patiënten op digitale zorg als de ontwikkeling van hybride zorg achterblijft.

6. Maak een verantwoorde en duurzame inzet en benutting van data mogelijk voor de verbetering van zorg. Gericht op protocollen, personalized medicine, onderzoek, disease & population health management, de ontwikkeling van het Persoonlijk Gezondheidsdossier/Omgeving van de burger/patiënt en voor preventie voor specifieke doelgroepen en collectiviteiten.

Ondersteun heldere keuzes in inrichting ziekenhuiszorg en acute zorg

7. We streven naar een zorglandschap met een complementair netwerk van ziekenhuizen. Hierin vullen ziekenhuizen elkaar aan en onderscheiden ze zich van elkaar met een herkenbaar zorgprofiel. Hiervoor is nodig dat ziekenhuizen heldere keuzes maken over de zorg die ze bieden en in 2030 een duidelijk zorgprofiel hebben wat transparant en duidelijk herkenbaar is voor de burger en patiënt. In zo’n ziekenhuislandschap is er ruimte voor regionale zorgcentra. Daar wordt poliklinische zorg geboden met de focus op chronische aandoeningen en kwetsbare groepen, in samenwerking met de eerstelijn en het sociaal domein. Laagcomplexe interventiecentra bieden in dit landschap laagcomplexe klinische interventies. In hoogcomplexe interventiecentra vinden hoogcomplexe klinische interventies plaats en kan afhankelijk van de regionale situatie concentratie plaatsvinden. In topreferente instellingen en UMC’s vindt hoogcomplexe en zeer gespecialiseerde zorg plaats waarbij landelijke concentratie wenselijk is. 

8. Deze instellingen hebben een bijpassende acute zorgfunctie. Van traumacentrum tot spoedpost voor laagcomplexe acute klachten. In lijn hiermee zien we voor de acute zorg ruimte voor een variëteit aan voorzieningen die acute zorg dichtbij beschikbaar kunnen houden, zoals spoedposten en nieuwe vormen van (acute) zorg zoals een Acuut Wijkteam en de Wijkkliniek.

Schaf het vrijwillig eigen risico af

9. Afschaffing van het vrijwillige eigen risico in de Zorgverzekeringswet versterkt de solidariteit op de zorgverzekeringsmarkt. Dit moet wettelijk worden geregeld zodat een gelijk speelveld ontstaat.

Start een maatschappelijke dialoog over het recht op zorg

10. Niet alles kan met zorg worden opgelost. Start een respectvolle maatschappelijke dialoog met alle generaties. Die moet gaan over de vraag of we alle mogelijke zorg ook per se nodig hebben en of we alles wel met zorg kunnen oplossen. Kijk ook naar oplossingen buiten professionele zorg,  zoals mantelzorg en informele zorg van de partner, familie, vrienden, buren, vrijwilligers of de kerk.