Intensiveer de samenwerking in zorgnetwerken

Het doel van netwerkvorming is dat een patiënt relatief eenvoudige zorg thuis of in de buurt krijgt als dat kan en meer complexe zorg elders als dat nodig is. Doel is dat elke zorgaanbieder die zorg biedt die past bij de vraag van de patiënt en het gewenste expertiseniveau. Dat betekent dus zowel de overdracht van relatief eenvoudige zorg in de derde lijn naar de tweede lijn, als de vorming van expertise centra. Het vraagt daarnaast om het doorbreken van het gangbare behandelparadigma van één hoofdbehandelaar die ook alle zorg levert, naar een model waarbij er een regie voerder is. De zorg in netwerken is zo georganiseerd dat mensen gemakkelijk naar de juiste plek kunnen worden verwezen en personeel en middelen effectiever kunnen worden ingezet. De patiënt ervaart een hoge kwaliteit van zorg en leven èn de zorg. Kwaliteit en doelmatigheid gaan hand in hand. Die combinatie noemen we ook wel ‘waardegedreven’ zorg.

Zilveren Kruis wil nauwe samenwerking en netwerkvorming mogelijk maken. Sterker nog: wij jagen het aan. Daarom experimenteren we al enige tijd met innovatieve vormen van het betalen van zorg zoals ‘zorgbundels’. Het resultaat of de ‘uitkomst’ van de zorg telt, niet de bekostiging per verrichting. Wij doen er alles aan om ervoor te zorgen dat de patiënt geen obstakels op zijn zorgpad ondervindt. Ook niet als hij of zij verschillende zorgaanbieders nodig heeft, van huisarts tot ziekenhuis en thuiszorg achteraf. De patiënt beslist samen met de zorgverlener waar hij of zij de zorg ontvangt. Zo zetten we mensen aan het stuur van hun eigen zorg en gezondheid.

Hoe brengen we dit dichterbij?

• Door zorgbundels en andere innovatieve vormen van inkoop van multidisciplinaire en domeinoverstijgende zorg te standaardiseren en stevig te verankeren in de financiering. Dan zijn innovaties snel op te schalen en kunnen zorgverleners zonder belemmeringen in de bekostiging samenwerken om de juiste zorg op de juiste plek aan te bieden.
• Door de kwaliteit van zorg snel inzichtelijk te maken met declaratiedata. Declaratiedata zijn direct beschikbaar en geven geen registratielast. Neem privacybelemmeringen hiervoor weg.
• Door uitkomsten van zorg een wezenlijk onderdeel van de bekostiging te maken en mijlpalen voor de invoering van uitkomstbekostiging af te spreken.
• Door aanscherping van richtlijnen met indicatiegebieden en verantwoorde minimumvolumes.
• Door het gangbare behandelparadigma van één hoofdbehandelaar die ook alle zorg levert te doorbreken en over te stappen op een model waarbij er een regievoerder is.

3 voorbeelden van samenwerking in zorgnetwerken

Longzorg Nijkerk: netwerk voor chronische zorg

Longzorg Nijkerk is een samenwerkingsverband tussen longarts, huisarts, apotheek en overige zorgverleners op het gebied van astma of COPD. De gezondheidscentra in Nijkerk nemen in het project de verantwoordelijkheid voor alle zorgkosten die het gevolg zijn van COPD: de som van specialistische ziekenhuiszorg, huisartsenzorg, paramedische en farmaceutische zorg. Zilveren Kruis bekostigt de zorg met een innovatieve contractvorm, de zogenaamde ‘zorgbundels’. De gezondheidscentra krijgen een vast bedrag per verzekerde dat deels afhankelijk is van te realiseren ‘shared savings’. Met een dergelijk integraal contract kunnen zorgverleners in onderlinge samenwerking zelf de zorg inrichten, volgens de principes van ZOJP en ‘triple aim’: verbetering van gezondheid en kwaliteit van leven, tegen lagere kosten. Het resultaat van de behandeling telt, niet de bekostiging per verrichting. De patiënt mag geen obstakels op zijn zorgpad ondervinden. Ook niet als hij of zij verschillende zorgaanbieders nodig heeft, van huisarts tot ziekenhuis en thuiszorg achteraf. De patiënt bepaalt zelf in overleg met zijn zorgverlener wat voor hem of haar de beste zorg is en de beste plek om deze zorg te krijgen. 85% van de professionals en patiënten ervaart nieuwe longzorg als betere zorg. 30% van de patiënten rapporteert betere gezondheid. Het streven daarbij was een ombuiging van de totale kosten voor alle verzekerden. De besparingen krijgen de zorgverleners grotendeels terug om te kunnen investeren in bijvoorbeeld geïndiceerde preventie, betere diagnostiek of een zorginnovatie.

Anser prostaatnetwerk

Het Anser prostaatnetwerk is een samenwerkingsverband van 7 ziekenhuizen in de regio Rotterdam op het gebied van prostaatzorg. Binnen het netwerk delen de samenwerkende partijen alle kennis én verrichten ze gezamenlijk wetenschappelijk onderzoek. De 7 ziekenhuizen hebben criteria opgesteld voor de diagnostiek in alle ziekenhuizen en de prostaatkankeroperaties geconcentreerd in 1 ziekenhuis. In deze kliniek werken de meest ervaren operateurs vanuit de 7 ziekenhuizen met geavanceerde technieken. Door het gebruik van nieuwe operatietechnieken, de samenwerking tussen de artsen en het vergelijken van zorguitkomsten, is er minder kans op bijwerkingen en complicaties na de operatie, zoals urineverlies of erectieverlies. Voor onderzoek, diagnose en nazorg kunnen patiënten terecht in één van deze 7 ziekenhuizen in de buurt. Zilveren Kruis heeft de ontwikkeling van de netwerkondersteuning gefinancierd. De gespecialiseerde Anser prostaatoperatiekliniek in het Maasstad ziekenhuis is één van de 3 koplopers op het gebied van prostaatkankerzorg die Zilveren Kruis heeft geselecteerd, samen met Prostaatkankerstichting (PKS) en de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK).

Target: persoonsgerichte netwerkzorg

Target is een programma van de Huisartsenzorg Drenthe voor persoonsgerichte zorg voor patiënten met een chronische aandoening. In het programma is niet de ziekte van een chronische patiënt leidend, maar de zorgzwaarte of het aantal contactmomenten van de patiënt met de huisarts. Met het programma krijgen huisartsen beter inzicht in de vraag welke patiënten veel gebruik maken van de huisartsenzorg en op welke plek met welke zorg de patiënt het beste is geholpen. Bij de huisarts of een ander domein? En welke zorgproblemen kan de patiënt zelf aanpakken? Een goed functionerend netwerk met andere zorgaanbieders is daarbij essentieel om te kunnen doorverwijzen. Met de aanpak kan uiteindelijk de werkdruk in de huisartsenpraktijk worden verlicht.
6 Drentse huisartsenpraktijken zijn met deze vragen aan de slag gegaan. Met behulp van de zorgzwaartetool krijgen zij inzicht in welke patiënten veelgebruikers zijn en gaan ze op zoek naar de oorzaak van het hoge aantal consulten. Bij patiënten met een hoge zorgzwaarte wordt een uitgebreide, biopsychosociale anamnese afgenomen, ook wel ‘het persoonsgerichte gesprek’ genoemd. In deze anamnese gaat de huisarts met patiënt in gesprek over zijn of haar wensen en behoeften, op zowel medisch als psychosociaal gebied. Vervolgens bepalen huisarts en patiënt welke begeleiding het best passend is. Wanneer blijkt dat de hulpvraag van de patiënt niet primair in de huisartspraktijk thuishoort, kan de huisarts de patiënt doorverwijzen naar een ander domein.