Laat ouderen zo lang mogelijk thuis wonen

Een voorbeeld: als een 85-jarige man weduwnaar wordt, dan halveert zijn levensverwachting. Zonder medische reden neemt de kans ook toe dat hij naar een verpleeghuis moet. Want hij is het niet gewend om zijn eigen boontjes te doppen. Letterlijk en figuurlijk. Zilveren Kruis wil ervoor zorgen dat hij leert zijn eigen eten te koken of gebruik kan maken van een maaltijdvoorziening. Zijn eigen ogen kan druppelen met een druppelbril. En zijn kwaliteit van wonen en leven kan verbeteren met behulp van domotica en e-health-oplossingen. Zodat hij niet onnodig afhankelijk is van de (thuis-)zorg.

De mogelijkheid om langer zelfstandig thuis te wonen, is nu vaak beperkt omdat de zorg daar nog niet altijd voor is ingericht, er geen goede aansluiting is met ondersteuning vanuit de WMO en de samenwerking tussen zorgaanbieders nog te veel gericht is op het verlenen van zorg in plaats van op het versterken van vaardigheden of het op orde brengen van de goede randvoorwaarden om langer thuis te kunnen blijven wonen.

Om ouderen en mensen met een beperking die langdurig afhankelijk zijn van zorg langer zelfstandig in hun vertrouwde omgeving te laten wonen, is een omslag nodig in denken en doen. Een omslag van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’. Dat betekent: geen standaardaanbod van thuiszorg, maar een traject waardoor ouderen weer minder afhankelijk worden en zonder begeleiding thuis kunnen wonen. Op het gebied van samenwerking is het nodig dat professionals vanuit verschillende domeinen en expertises zich organiseren rondom de ouderen. Zij moeten met elkaar lokaal de kwetsbare oudere in kaart brengen en met elkaar het juiste zorg- en ondersteuningsaanbod rond de ouderen organiseren.

Door coördinatie van zorg in de eerste lijn, met waar nodig de inzet van expertise uit de tweede lijn (i.p.v. behandeling vanuit de tweede lijn), voorkomen we dat ouderen en mensen met een beperking onnodig opgenomen worden en langdurig intramurale zorg gebruiken. Op het niveau van de omgeving is het nodig om woningen levensloopbestendig te maken. Maar ook om lokale alternatieven voor zelfstandig wonen te initiëren en ondersteunen. De (digitale) infrastructuur moet ontwikkeld worden om het zelfstandig thuis wonen te ondersteunen en om het gebruik van domotica mogelijk te maken.

2 voorbeelden van zo lang mogelijk thuis

Alle ouderen een gezond en passend thuis

In 2040 telt Nederland bijna 5 miljoen 65-plussers, onder wie 1,8 miljoen alleenstaanden. Om alle ouderen een gezond en passend thuis te bieden, moeten er tot 2040 ten minste 500.000 woningen (om)gebouwd worden. Syntrus Achmea en Zilveren Kruis hebben hun krachten gebundeld om deze maatschappelijke opgave aan te pakken. In hun appèl ‘Alle ouderen een gezond thuis’ pleiten zij voor meer gemeenschappelijke woonvormen en zorg rondom huis. In samenwerking met de Vereniging Achmea en architectenbureau Juli Ontwerp hebben Syntrus Achmea en Zilveren Kruis een woonconcept ontwikkeld om ouderen langer zelfstandig thuis te laten wonen. Dit concept, ‘Samen Zelfstandig’, kan overal in Nederland gerealiseerd worden. Het ontwerp is ontwikkeld als prototype om concreet te maken hoe mooi en waardevol het kan zijn om zo te wonen, hoe dit in te passen is op verschillende locaties in verschillende gemeenten, en wat er moet gebeuren om dit te realiseren op zoveel mogelijk plekken in ons land. Want dat is de ambitie: Samen Zelfstandig – samen in heel Nederland. Syntrus Achmea en Zilveren Kruis vragen de landelijke overheid en gemeenten om mee te doen, locaties aan te wijzen en barrières in de wet- en regelgeving weg te nemen die de komst van nieuwe ouderenwoningen in de weg kunnen staan.

 

Valpreventie

Vallen heeft een serieuze impact op de ouderen en hun vitaliteit. Het leidt tot minder zelfredzaamheid, minder participatie, meer sociaal isolement en meer zorggebruik en zorgkosten. Van alle ouderen van 65 jaar en ouder valt ongeveer 34% minimaal 1 keer per jaar. 71% van alle 65-plussers heeft zich na een valongeluk medisch laten behandelen. Valpreventie richt zich op het wegnemen van risicofactoren. Er zijn de afgelopen jaren diverse valpreventie interventies ontwikkeld waarvan is aangetoond dat ze effectief de kans op vallen verlagen.

Het effectief uitvoeren van valpreventie is echter complex: er zijn veel factoren van invloed op het verminderen van valongelukken. Samenwerking tussen verschillende partijen zoals de verzekeraar, gemeenten, zorgaanbieders en GGD’s is een belangrijke succesfactor voor de implementatie van valpreventie. Samen met de gemeente Amsterdam ontwikkelde Zilveren Kruis een handreiking voor een integrale, werkbare aanpak voor valpreventie. Bij het vormgeven van de samenwerking is het van belang om aan te sluiten bij perspectieven vanuit verschillende domeinen: het informeel domein (mantelzorg & vrijwilligers), het sociaal domein en het medisch domein. In de handreiking zijn de rollen en verantwoordelijkheden van de verschillende domeinen eenduidig vastgelegd.