5 jaar Wellbeing Community: een toekomstgerichte terugblik ‘We dromen ervan heel Nederland gezonder en fitter te maken’

‘Wie had gedacht dat we hier nu zouden zitten?’ Peter van Dijken kijkt naar zijn collega’s aan de vergadertafel. Hoewel ze een andere organisatie vertegenwoordigen, noemen de mannen elkaar intussen collega’s. Dat is zo gegroeid, omdat ze al 5 jaar aan dezelfde overtuiging werken. ‘Voor mij vormt de start van de Wellbeing Community een hoogtepunt. En dat we nu überhaupt een community hebben en tastbare resultaten boeken. Dat vind ik nogal wat!’ Het lijkt Peter haast te verrassen. Dat is niet vreemd, want zo vanzelfsprekend is het succes van de Wellbeing Community niet. Met het initiatief brengen Deloitte, TNO en Zilveren Kruis 17 vooraanstaande werkgevers samen in een gezamenlijke missie om welzijn te bevorderen en verzuim te verminderen. Een lerende omgeving. Egon Hoppe: ‘Het geheim is dat je vanuit je eigen professionaliteit verschillende dingen inbrengt die met elkaar meer zijn dan die verschillende delen. Ons ultieme doel? We dromen ervan heel Nederland gezonder en fitter te maken.’

Geloof in samenwerking

Jan-Willem Evers glundert als Egon de missie oprakelt. ‘Ik ben zelf overspannen geweest. Ik wéét wat het vraagt om in balans te zijn –’ Jan-Willem twijfelt even en gaat dan toch door: ‘En ook hoe het voelt als een werkgever niet goed met een medewerker omgaat.’ Zijn eigen vader heeft zich letterlijk kapot gewerkt, vertelt hij. ‘Kapotte rug, hartpatiënt. Daarom wil ik, naast resultaten bereiken, dat de mens en dus wellbeing een belangrijk onderdeel is van mijn leiderschap. Het is voor mij dus dubbel zo logisch dat ik hier zit.’ Iedereen aan tafel is even stil. Egon: ‘We voelen allemaal dat dit belangrijk is. De samenwerking loopt zo goed, omdat we er allemaal in geloven. We hebben er altijd vanuit moraliteit in geïnvesteerd.’

Juiste oplossing op het juiste moment

‘We waren onze tijd eigenlijk ver vooruit,’ zegt Peter over de start van de community. Destijds begon de arbeidsmarkt te kraken en groeide het verzuim alsmaar door. ‘Iedereen deed wat interventies, maar met alleen individuele programma’s ga je het niet redden. De pandemie was nog niet eens aan de orde… die heeft de noodzaak om wellbeing centraal te zetten alleen maar vergroot.’ De Wellbeing Community bood vanaf het begin wetenschappelijk onderzoek, inspiratie en kennisuitwisseling, maandelijkse intervisiegesprekken en evenementen voor HR, leidinggevenden en bestuurders. Iedereen leerde van iedereen – cross sectoraal. ‘Het was inderdaad het juiste moment om wellbeing van medewerkers centraal te stellen,’ zegt Egon. ‘Veel organisaties hadden het gevoel iets te moeten doen, maar hoe dan?’ Met de Wellbeing Community zijn Deloitte, TNO en Zilveren Kruis samen gestart met het in kaart brengen van alle factoren die van invloed zijn op wellbeing op het werk. Deze wetenschappelijk onderbouwde plattegrond is de basis om oplossingen te ontwikkelen. ‘Dat doen we met een set van grote werkgevers die zelf ook koplopers zijn en zoeken naar de volgende stap,’ zegt Jan-Willem. ‘We helpen elkaar. Je krijgt samen een beweging op gang die anders niet plaatsvindt. Die combinatie – met wetenschappelijk onderbouwde en data-gedreven sturing op wellbeing – zorgt voor iets moois. Voor impact. Voor meer mentaal welzijn bij medewerkers.’

Informatie en kennis met elkaar delen

Wellbeing was te lang een HR-topic. ‘Toen werden we overvallen door covid en sprak ineens elke CEO over welzijn en welbeleven,’ zegt Egon. De pandemie was een belangrijke katalysator. Veel organisaties waren al actief op het gebied van wellbeing, maar plots werd de urgentie wel heel duidelijk. Thuiswerken: hoe dan? De community kwam met vragen én antwoorden. ‘Er moest een samenhangend geheel ontstaan,’ zegt Peter. De bereidwilligheid van leden om informatie en inzichten te delen met organisaties die heel anders zijn, maar soms ook concurrerend, is ongelooflijk. Bijna 80% van de leden is de volle 5 jaar lid. Dat is lang. Heel lang. Wat zegt dat? ‘Dat we relevant blijven,’ zegt Peter. ‘Met dit soort dingen is het makkelijk om in cirkeltjes te blijven praten. Maar dat doen we niet. Leden blijven actief.’ En dat niet alleen: ze blijven informatie en kennis met elkaar delen – niet alleen op netwerkevenementen of maandelijkse intervisie calls, maar ook buiten de officiële ontmoetingen om. Door de toenemende arbeidsmarktkrapte is wellbeing niet alleen een HR-onderwerp, maar is het ook op de directietafel beland. Het is mooi te zien dat ook de executive events druk bezocht worden – dat succes onderstreept het belang van wellbeing. De bal rolt. Jan-Willem: ‘Er komt zoveel energie van onze leden… en dat geeft ons ook weer de energie om ons nog meer in te zetten.’

Draaien aan de knoppen

Mensen beter maken in het werk en het werk beter maken voor mensen. Het klinkt eenvoudig, maar dat is het allesbehalve. ‘Het vinden van de balans tussen goede wetenschap en praktische toepasbaarheid is uitdagend maar cruciaal,’ zegt Peter. Deloitte en Zilveren Kruis vertaalden 5 jaar onderzoek van TNO naar de innovatieve Well at Work Monitor. Deze is al beschikbaar voor organisaties. We zien dat het gebruik waardevolle ervaringen en resultaten oplevert. Met extra onderzoek kunnen straks organisaties, gebaseerd op een uitgebreide dataset, gericht sturen op wellbeing en prestaties. Dan weten ze wat hun medewerkers en leidinggevenden samen nodig hebben, dus hoe ze gezonder en gelukkiger kunnen worden. Interventies op maat, interventies die werken. ‘Het is een heel spannend concept,’ zegt Peter enthousiast. ‘We brengen allemaal stukjes waarheid samen en die gaan iets zeggen over organisaties en individuele medewerkers. Als dit model evidence based interventies oplevert met knoppen waar je aan kunt draaien… wauw.’ Jan-Willem: ‘Daar word ik inderdaad heel enthousiast van. Preventie is heel belangrijk. We maken zelfs een sprong naar het voorspellen van wellbeingfactoren die in de toekomst tot bepaalde situaties kunnen leiden. Dat kan nog niemand. Hierdoor kunnen we verzuim tegengaan en verkorten. Nu zijn we vooral achteraf aan het repareren en zijn we eigenlijk te laat. Straks zetten we echt een enorme stap voorwaarts.’

Van interventies naar systeemdenken

1825 dagen geleden zaten Egon, Peter en Jan-Willem aan een soortgelijke vergadertafel. Ze hadden toen niet durven dromen dat ze zoveel zouden bereiken met de community. Zo is de toewijding van bestuurders versterkt, resulterend in de opname van wellbeing in sociale jaarverslagen. Dit is onder andere bereikt door de executive events en verbetervoorstellen waarbij CEO’s structureel worden betrokken. Ook werkte de community aan actiegerichte oplossingen voor psychologische veiligheid, thuiswerken en mentale veerkracht. Nu start een samenwerking tussen GGZ en het onderwijs die zich richt op de kernoorzaken van mentale problemen. Kortom, er is in de afgelopen 5 jaar véél bereikt. Niet voor niets is de community de hofleverancier van de Vitality Manager van het Jaar-verkiezing. ‘Van interventies naar systeemdenken gaan – dat was een essentiële eerste stap,’ legt Egon uit. ‘Als je 10 bedrijven neemt, kun je 10 voorbeelden van interventies vinden die allemaal goed zijn, maar afzonderlijk te weinig impact maken.’ Het samenbrengen van zeer diverse organisaties met verschillende kenmerken is op zich al een complex, maar waardevol systeem. ‘De energie en de concrete resultaten vanuit de community maken mij oprecht vrolijk,’ zegt Jan-Willem. ‘Het is de combinatie van energie en toepasbaarheid die, volgens mij, het verschil maakt.’

Voorspellen van de toekomst

Zelfs met een voorspellend model blijft de toekomst lastig te voorspellen. Maar deze voorspelling durven de heren wel aan: de Wellbeing Community is nog lang niet klaar. ‘Ik ben een eenvoudige chemicus,’ zegt Peter. ‘Het belang van wellbeing is op mij afgekomen als een openbaring. Het is niet iets dat je zomaar beïnvloedt. In de scheikunde gooi je 2 stoffen bij elkaar, verhit je het; dan wacht je een tijdje en dan heb je een andere stof. Maar bij organisaties en medewerkers werkt het toch net iets anders. Hier is een wicked problem-aanpak nodig waarbij cultuur en leiderschap ook meegenomen worden.’ Egon ziet alweer nieuwe complexe uitdagingen opdoemen. ‘We zijn al veel bezig met mentaal welzijn. Inclusie, diversiteit en psychologische veiligheid komen daar nu bij. Wellbeing is een systeem van dingen. Samenhangend aanpakken. Je komt er niet met een sportschoolabonnement…’ Peter vult aan: ‘Of het fruit in een bakje.’ Daarom is het voorspellende model zo belangrijk, volgens Egon. ‘Het zou het summum zijn als we aantoonbaar kunnen maken dat we een maatschappelijk effect hebben.’ Wanneer gaan de community en het model dan het verschil maken voor Nederland? ‘Binnen de volgende 5 jaar,’ zegt Jan-Willem resoluut. ‘Dat is onze ambitie.’

Maak ook kennis

Peter, Egon en Jan-Willem veren op als het gaat over nieuwe leden. Natuurlijk is iedereen welkom. Hoe meer kennis er wordt gedeeld, hoe beter. ‘Ik zou het leuk vinden als een grote uitvoerende maatschappelijke organisatie zich bij ons aansluit.’ Daar sluit Peter zich in elk geval bij aan. ‘Dat zijn vaak organisaties met moeilijke interacties, stressvolle situaties, en soms ook traumatische gebeurtenissen. Daar kunnen we allemaal veel van leren.’ Jan-Willem knikt: ‘Of een scale-up die die gevestigde orde uitdaagt? Wij willen dat heel Nederland instapt. Samen maken we het werk mooier.’ Wilt u ook lid worden of meer informatie? Neem dan contact op met Frederique Maring.