Mijn collega's sluiten mij buiten

Een goede werksfeer is, zeker als er sprake is van een grotere verandering (denk aan dat we nu fulltime thuiswerken of aan het veranderen van een teamsamenstelling), niet altijd vanzelfsprekend. Dit blijkt uit onderzoek van de CNV Vakcentrale, een vakbond die zich bezighoudt met veilig en gezond werken. Eén op de vijf medewerkers geeft aan dat de werksfeer sinds de coronacrisis is verslechterd. Waarom liggen deze cijfers eigenlijk zo hoog en wat kunnen HR-managers of leidinggevenden doen om pestgedrag op de werkvloer te voorkomen?

Je ziet ze niet

In een radio-interview op 3FM, licht Jan-Pieter Daems, bestuurslid van CNV Vakcentrale, de cijfers toe: “Het is een abnormale tijd. Mensen zijn onzeker, de werkdruk is op veel plekken hoog en mensen zien elkaar weinig fysiek." Volgens Jan-Pieter zorgt dat laatste ervoor dat je je collega's ook minder snel aanspreekt op hun gedrag. "Als je het gedrag van collega's niet fijn vindt, ga je ze dan apart bellen om dat te zeggen?" Daarnaast valt sociale steun weg als je elkaar weinig ziet. "Degenen die je pesten, zie je niet, maar degenen waar je steun aan hebt, zie je óók niet." 

‘Ik maakte maar een grapje, man’

Maar hoe onderscheid je het ‘dolletje’ van pesten? Een grapje op z’n tijd moet toch kunnen? Zeker. Een beetje grappen en plagen verbetert juist de werksfeer, maar wanneer het ‘dollen’ steeds op dezelfde persoon gericht is of als iemand het als kwetsend of vervelend ervaart, is het niet leuk meer. Hieronder valt ook roddelen over die nieuwe collega of het bewust negeren van iemands vraag tijdens een videocall. Het kan natuurlijk ook zijn dat degene die het grapje maakt, niet door heeft dat zijn collega dit als pesten ervaart. Maar het uitgangspunt blijft: als iemand het gevoel heeft dat ie wordt gepest, moet er iets aan gedaan worden. 

Neerwaartse spiraal

Ongewenst gedrag op de - al dan niet online - werkvloer, heeft veel invloed op medewerkers. Hun eigenwaarde en energieniveau daalt. Ze hebben minder plezier in het werk, vermijden contacten met collega’s en hun leidinggevende en melden zich uiteindelijk vaak ziek. Ook andere collega’s voelen zich niet prettig in een omgeving waar gepest wordt. Ze ervaren bijvoorbeeld stress omdat ze niet goed weten wat ze ermee aan moeten of bang zijn om gepest te worden. En die stress die veroorzaakt wordt door ongewenst gedrag, brengt zelf ook weer ongewenst gedrag teweeg. Op deze manier belandt de werksfeer dus eigenlijk in een neerwaartse spiraal. 

Maak het met regelmaat bespreekbaar

Het hierboven geschetste scenario is natuurlijk iets wat je liever voorkomt dan geneest. Daarom is het belangrijk om als HR-professional of leidinggevende het onderwerp hoog op de agenda te plaatsen. Begin bijvoorbeeld door het onderwerp ‘pestgedrag op de werkvloer’ bespreekbaar te maken met je team. Stel vragen als: ‘wat vinden wij (on)gewenste omgangsvormen?’ Of: ‘Wat doen we tegen ongewenst gedrag?’ En: ‘Wat zijn de afspraken binnen ons bedrijf en wat doen we als iemand ze niet nakomt?’ Door deze afspraken bekend te maken op de afdeling, kan je medewerkers makkelijker aanspreken als ze zich hier niet aan houden. 

Vaak is dit niet met één bespreking opgelost. Onthoud dat veranderingen tijd kosten. Maak daarom de onderlinge relaties, de samenwerking en de sfeer in het team met enige regelmaat bespreekbaar. Vraag bijvoorbeeld in functioneringsgesprekken altijd naar de beleving van de werksfeer. Tijdens die gesprekken is het belangrijk om door te vragen, zodat je met deze punten van aandacht aan de slag kan om het werkplezier binnen je team te stimuleren. Een goede sfeer in het team, een stimulerende leidinggevende en een sociaal veilige cultuur zijn cruciale factoren die mensen aan het bedrijf binden en te voorkomen dat medewerkers uit de boot vallen.