Ouders langs de lijn: zo verlicht je mentale druk bij jongeren
Geplaatst op 8 oktober 2025
| Een artikel als onderdeel van Onzichtbare blessure
| 4 minuten lezen
Het fluitsignaal klinkt, ouders moedigen aan vanaf de kant en spelers geven alles op het veld. Sport lijkt soms vooral om winnen te draaien, maar voor jongeren is het vaak meer dan dat. Naast school, huiswerk en sociale media kan sport óók zorgen voor druk. Ouders hebben daarbij meer invloed dan ze denken. Volgens Wikke van Stam, sportpsycholoog en onderzoeker bij het Mulier Instituut, kan juist de houding van ouders langs de lijn het verschil maken: tussen een sport die energie geeft of een sport die stress oplevert.
Lees de samenvatting
Ontdek hoe je als ouder kunt bijdragen aan een gezonde sportomgeving en het welzijn van je kind.
- Jongeren ervaren soms prestatiedruk door verwachtingen van ouders tijdens het sporten.
- Lees hoe je als ouder signalen van mentale druk herkent en bespreekbaar maakt.
- Coaches en experts delen tips om positief te ondersteunen en ruimte te geven voor plezier.
- Inspirerende verhalen laten zien hoe een open gesprek het verschil kan maken.
Wat is mentale druk bij jongeren?
Mentale druk ontstaat wanneer jongeren het gevoel hebben dat ze altijd moeten presteren of voldoen aan hoge verwachtingen. Dat kan gaan om cijfers op school, prestaties in sport of het beeld dat ze van zichzelf hebben. Wordt die druk te groot, dan verdwijnt het plezier en raken jongeren sneller uit balans. Wikke: “Als er te veel eisen zijn, dan wordt spanning eerder een blokkade dan een bron van groei.”
Lees ook het artikel: Sport en prestatiedruk: van stressfactor naar ontspanning
Ouders langs de lijn
Langs de lijn van het sportveld speelt zich meer af dan je denkt. Jongeren vangen blikken, gebaren en opmerkingen van ouders direct op. Goedbedoeld commentaar kan spanning verhogen en maakt dat jongeren vooral bezig zijn met het niet teleurstellen van hun ouders. Wikke: “Sport is leuk, maar als het alleen om prestaties draait dan kan de lol verdwijnen. Dan wordt sport een last in plaats van dat het positief werkt.”
Positieve aanmoediging helpt juist om de druk te verlagen. Toon interesse, waardeer de inspanning en laat zien dat fouten maken erbij hoort. Zo wordt het veld een veilige plek waar jongeren zich durven ontwikkelen.
Hoe ouders druk kunnen verlichten
Ouders hebben een grote invloed op hoe jongeren hun sport beleven. Geef aandacht aan plezier, inspanning en persoonlijke groei en niet alleen aan resultaten. Zo leren jongeren dat sport een plek is om te experimenteren en te leren. Wikke: “Een simpele vraag als ‘Heb je plezier gehad?’ zegt meer dan ‘Heb je gewonnen?’. Daarmee laat je merken dat je trots bent op de inspanning, niet alleen op de uitslag.”
Handige tips voor ouders bij mentale druk in sport
- Vraag naar plezier in plaats van naar de score.
- Geef complimenten voor de inspanning en het doorzettingsvermogen.
- Zorg voor balans tussen school, sport en vrije tijd.
- Praat open over spanning of stress, zonder oordeel.
Lees ook het artikel: Zo train je mentale weerbaarheid in je team: handvatten voor jeugdtrainers
Mentale druk bespreekbaar maken
Niet elke jongere vertelt uit zichzelf dat hij of zij last heeft van spanning. Daarom is het belangrijk dat ouders het gesprek zelf openen. Houd het eenvoudig en zonder oordeel. Dat kan gewoon tijdens het eten of onderweg naar huis na de training. Wikke: “Een simpele vraag kan al veel betekenen. Jongeren moeten voelen dat er ruimte is om te praten. Dat gevoel van steun kan echt het verschil maken.”
Extra steun voor ouders en jongeren
In een gemiddeld elftal zitten 2 jongeren die dag in dag uit een zware wedstrijd spelen. Niet op het veld, maar in hun hoofd. Uitspreken wat je voelt, is niet altijd makkelijk. Dat kan flink eenzaam voelen. Terwijl een klein beetje support al een groot verschil maakt. Daarom zetten de KNVB en Zilveren Kruis zich samen in om mentale gezondheid bespreekbaar te maken. Heb je zelf support nodig of wil je graag support geven? Check www.onzichtbareblessure.nl voor tips, podcasts en apps die je hierbij helpen.
Wikke van Stam
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Wikke van Stam. Wikke is sportpsycholoog en senior onderzoeker bij het Mulier Instituut. Ze onderzoekt hoe sport en bewegen jongeren helpen bij hun motivatie en mentale gezondheid.
