Waarom juist een sabbatical zo belangrijk is

Toen Wim Geerts, consultant bij leer- en ontwikkelingsspecialist Schouten & Nelissen, drie jaar geleden vastliep in zijn werk, vertrok hij naar Colombia. Niet omdat hij dringend moest uitrusten, maar omdat hij niet meer zo goed wist wat hij wilde binnen zijn werk. Na tien weken op een boerderij in het binnenland van Colombia te hebben gewerkt, keerde hij terug. ‘Doordat ik even afstand had genomen, zag ik veel scherper welke positie ik wilde innemen binnen het bedrijf,’ legt hij uit. ‘Dat hielp me om duidelijke keuzes te maken.’

Sabbaticalexpert en werkgelukcoach Onno Hamburger is van mening dat meer mensen dit voorbeeld moeten volgen. Zelf ging hij er twee keer voor een langere periode tussenuit. De eerste keer omdat hij geen flauw idee had wat hij moest studeren. De tweede keer omdat hij van zichzelf moest uitzoeken welke kant hij op wilde gaan met zijn carrière. ‘Wanneer je vastloopt in je werk, kun je wel stug doorgaan, maar daarmee los je het probleem niet op,’ legt Hamburger uit. Ook een weekje op het strand liggen, zet dan geen zoden aan de dijk. Hamburger: ‘De eerste dagen ben je vooral aan het uitrusten. Pas na een tijdje ontstaat er ruimte om te reflecteren.’

Wil je écht effect zien? Dan moet je sabbatical minimaal een maand duren. Maar dan moet je je werk wél helemaal loslaten. Oftewel, niet stiekem je werkmail checken. In het geval van Geerts was dat relatief makkelijk. De plek waar hij verbleef was afgelegen en het bereik was niet optimaal. Maar juist die afstand is volgens Geerts cruciaal. ‘Doordat ik elke dag bovenop mijn werk zat, zag ik het geheel niet meer,’ legt hij uit. ‘Afstand maakte dat ik het overzicht terug kreeg.’ 

 

Het kwartje viel overigens niet direct. Sterker nog, pas in de laatste week, voordat hij weer op het vliegtuig terug naar Nederland stapte, begon het bij Geerts te dagen. ‘Ik realiseerde me dat ik op mijn werk te weinig initiatief nam en geen duidelijke keuzes maakte,’ vertelt hij. ‘Bij terugkomst heb ik dat aangepakt. Ik ging een duidelijke positie innemen. Mijn werkomgeving reageerde daar gelukkig goed op.’ 

De vraag is of Geerts ook tot die inzichten was gekomen als hij in die paar weken vrij gewoon was thuis gebleven. Hamburger is ervan overtuigd van niet. ‘Om op nieuwe ideeën te komen moet je een tijdje uit je vaste patronen en structuren breken,’ legt hij uit. ’In het buitenland gaat dat gemakkelijker.’ Dat betekent overigens niet dat je een paar maanden vakantie moet vieren. 

 

Een structuur waar je je tijdens je sabbatical aan houdt, is volgens Hamburger wel noodzakelijk. ‘Als je alleen maar vakantie viert, ben je bij terugkomst niet meer gewend om te focussen. Stel jezelf voordat je weggaat duidelijke doelen’, raadt Hamburger aan. ‘Welke vragen wil je bij terugkomst kunnen beantwoorden en welke keuzes wil je hebben gemaakt? ’ Om op die vragen antwoord te kunnen geven hield hij zelf tijdens zijn reis door Australië een dagboek bij. Ook interviewde hij daar psychologen die zich bezig hielden met het thema werkgeluk.

De reden dat veel mensen geen sabbatical nemen, is angst. ‘Mensen vinden het eng om de controle los te laten,’ legt Hamburger uit. Zeker wanneer je een leidinggevende positie hebt, kan het heel moeilijk zijn om je voor langere periode helemaal van je werk af te sluiten. Maar juist als leidinggevende is het belangrijk dat je niet vastroest.

 

Hoewel hij geen leidinggevende is, houdt Geerts zich bij zijn werk als consultant dagelijks bezig met advies geven aan managers. ‘Een goede leidinggevende weet waar die voor staat en maakt duidelijke keuzes,’ legt hij uit. ‘Je medewerkers volgen immers jouw visie en voorbeeld.’ Als manager is het dus belangrijk om geregeld te reflecteren en te bepalen of je nog wel de goede koers vaart. Geerts: ‘Daar heeft de organisatie waar je leiding aan geeft ook baat bij.’