Deze mensen mediteerden 8 weken lang een half uur

Meditatie en mindfulness training

Tja, mediteren, je hoort er veel mensen over, maar wat doet dat nou eigenlijk écht? Dat vroeg ook neurowetenschapper Sara Lazar zich af. Dus besloot ze om er eens grondig onderzoek naar te doen. Samen met een researchteam van Harvard in het Massachusetts General Hospital ging ze kijken of meditatie effect heeft op de hersenstructuur. Voor dit onderzoek werden 16 proefpersonen die nog nooit hadden gemediteerd geselecteerd. Ze volgden voor deze studie een meditatie- en mindfulness training van 8 weken, waar ze gemiddeld 27 minuten per dag aan besteedden. Na 8 weken werd gekeken of er bij de proefpersonen veranderingen in de hersenstructuur konden worden waargenomen, en het resultaat was verbluffend.

Rustiger door yoga

Hoofdonderzoekster Sara Lazar kwam op het idee voor deze studie, nadat ze een yogacursus ging volgen om te genezen van een hardloopblessure. Na een paar yogaklassen begon haar op te vallen dat ze zich rustiger voelde, minder moeite leek te hebben met ingewikkelde situaties en zich beter kon inleven in anderen. Als neurowetenschapper was ze benieuwd of deze veranderingen het gevolg waren van haar nieuwe meditatiegewoonten, of dat ze simpelweg een placebo-effect ervaarde.

Circuits van de hersenen

Dit leidde ertoe dat ze zich ging verdiepen in onderzoeken naar de effecten van meditatie. Haar onderzoek is gebaseerd op het concept van neuroplasticiteit, oftewel hersenplasticiteit. Dit beschrijft het vermogen van de hersenen om zichzelf te herstructureren. Uit onderzoek blijkt dat wanneer bepaalde handelingen keer op keer herhaald worden, dit de vaste banen en circuits van de hersenen kan veranderen. En dit kan gemeten worden met behulp van een MRI-apparaat.

Veranderingen in de hersenen

Voor haar onderzoek liet Lazar voorafgaand aan de meditatietraining MRI-scans maken van de hersenen van alle deelnemers. Daarnaast werden er scans gemaakt van een controlegroep, die geen meditatiecursus zouden volgen. Na afloop van de 8 weken werden er opnieuw scans gemaakt. Op hersenscans kunnen onderzoekers namelijk zien of de grijze massa in de hersenen is toe- of afgenomen. Wat bleek: er waren duidelijke veranderingen te zien in de hersenen van de deelnemers die gestart waren met meditatie, zowel ten opzichte van de controlegroep, als van hun eigen scans van 8 weken daarvoor.

In verschillende delen van de hersenen bleek een duidelijke verandering in de hoeveelheid grijze stof. De meeste opvallende resultaten vonden de onderzoekers in de volgende vier hersengebieden:

• De posterior singularis anterior 
  Dit hersengebied is onder meer belangrijk voor het verwerken van emoties, en het reguleren van het concentratievermogen. In dit hersengebied werd een vermeerdering van de grijze massa waargenomen.
• De linker hippocampus
  Ook hier bleek na acht weken de grijze massa te zijn toegenomen. Dit hersengebied speelt een belangrijke rol bij het leervermogen, het verwerken en begrijpen van informatie, en de regulatie van emoties.
• De amygdala
  Interessant is dat de grijze massa in dit hersengebied juist afnam bij de proefpersonen. Dit hersengebied wordt in verband wordt onder andere in verband gebracht met negatieve emoties zoals agressie, stress en angst. Een verkleinde amygdala wijst erop dat de proefpersonen die de meditatietraining hadden gevolgd, minder van deze negatieve emoties ervaarden.
• De temporale partiële junctie
  Dit hersengebied is betrokken bij zelfbewustzijn, empathie en compassie. De scans lieten ook in dit gedeelte een toename van de grijze massa zien bij de deelnemers aan het onderzoek.

Kalmer en empathischer 

Deze bevindingen bevestigen Lazars ervaring dat regelmatig mediteren je inderdaad kalmer, geconcentreerder, evenwichtiger en empathischer maakt. Zelf mediteert zij nog steeds elke dag: “Mediteren is net zoals bewegen, maar dan voor een vitaal brein in plaats van een vitaal lijf. Het is fijn als je het elke dag kunt doen, maar ook als het drie keer per week lukt, of zelfs 5 minuten per dag, dan is dat ook al winst.”

Lees ook

Yair mediteert elke dag 10 minuten