Hoe krijg je huidkanker? Oorzaken en manieren om het te voorkomen

Hoe ontstaat huidkanker?

Huidkanker ontstaat door beschadiging van het DNA in de huidcellen. Deze beschadiging kan door verschillende factoren worden veroorzaakt, maar komt vooral door ultraviolette (UV) straling van de zon. UV-straling is een onzichtbaar licht dat van de zon afkomt.

Er zijn twee typen UV-straling: UVA en UVB. UVA-straling dringt diep door in de huid en is verantwoordelijk voor huidveroudering, rimpels en ook huidkanker. Wanneer je je huid niet goed beschermt tegen deze straling, bouw je door de jaren heen zonneschade op. Wanneer de opbouw van schade te hoog wordt voor je huid, kan je huidkanker krijgen.

“Zoals bij alle vormen van kanker, krijg je huidkanker nooit door één reden,” vertelt Drs. Leenarts. Het gaat om het samenspel van een aantal factoren. Het is een combinatie van aanleg, (genetische aanleg), je leeftijd, (hoe ouder, des te meer kans), en zonblootstelling (hoeveel zonneschade je oploopt).”

Drs. Leenarts vervolgt: “Aan je genen kan je niet veel veranderen. Waar je wel aan kunt bijdragen, is hoe je je huid beschermt tegen de zon. Door jezelf goed in te smeren of uit de zon te blijven, verklein je de kans om huidkanker te krijgen.” 

Er is een aantal redenen die de kans op huidkanker kunnen vergroten:

• Een lichte huid: Mensen met een lichte huid, rode haren en blauwe of groene ogen verbranden sneller en hebben een hoger risico op huidkanker.
• Erfelijkheid: In sommige families komt huidkanker vaker voor.
• Zonvlekken (lentigo's): Mensen met veel sproeten of grote, donkere moedervlekken hebben een verhoogd risico op huidkanker.
• Bestraling: Mensen die in het verleden bestraling hebben gehad op de huid, hebben een hoger risico op huidkanker.
• Weerstand: Mensen met een lagere weerstand, bijvoorbeeld door HIV/AIDS of medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken, hebben een hoger risico op huidkanker. 

Hoe begint huidkanker?

Huidkanker begint meestal als een klein, onopvallend vlekje op de huid. Deze vlek kan van kleur, vorm, textuur of grootte veranderen. In sommige gevallen kan de vlek zelfs jeuken of bloeden. Vaak wordt huidkanker herkend aan het feit dat het wondje na een lange periode niet goed heelt. De meestvoorkomende typen huidkanker zijn:

• Basaalcelcarcinoom: Dit is de meestvoorkomende vorm van huidkanker. Ze groeien meestal langzaam en zijn zelden dodelijk.
• Plaveiselcelcarcinoom: Deze vorm van huidkanker groeit vaak sneller en kan uitzaaien naar andere delen van het lichaam.
• Melanoom: Dit is de meest agressieve vorm van huidkanker. Melanomen kunnen snel uitzaaien en zijn dodelijk als ze niet op tijd worden behandeld.

Is huidkanker erfelijk?

Huidkanker is in de meeste gevallen niet erfelijk, maar je kan wel een erfelijke aanleg voor huidkanker hebben. Dit betekent dat mensen met een familiegeschiedenis van huidkanker een hoger risico lopen om de ziekte te ontwikkelen. Wanneer huidkanker in de familie zit, is het belangrijk jezelf éxtra goed te beschermen tegen de zon met deze gouden regels.

Hoe kun je huidkanker voorkomen?

Je kunt het risico op huidkanker verkleinen door je huid te beschermen tegen UV-straling. Dit kun je doen door de volgende tips te volgen: weren, kleren, smeren.

• Weren: Zoek de schaduw op tussen 12.00 en 15.00 uur, wanneer de zon het meest fel is. Het is verstandig je huid te beschermen wanneer de UV-index (sterkte van de zon) hoger is dan 3. Je vindt deze zonnesterkte terug in de weer-app op je mobiele telefoon of op de website Zonkracht van het KNMI.
• Kleren: Draag beschermende kleding, zoals een hoed, petje, T-shirt, lange broek en/of zonnebril. Gebruik altijd een zonnebril met goede UV-bescherming.
• Smeren: Smeer je huid royaal in met een zonnebrandcrème met SPF 30 of hoger. Doe dit 15-20 minuten voordat je de zon in gaat en elke twee uur opnieuw. Smeer je vaker in als je zwemt of zweet.

Twijfel je over een plekje? Download de SkinVision app

Huidkanker is een ernstige ziekte, maar het is goed te voorkomen en in veel gevallen ook goed te genezen. Door je huid regelmatig en op tijd te controleren op verdachte vlekken, kun je het risico op huidkanker verkleinen.

Wil je zelf plekjes checken op huidkanker? Gebruik hiervoor de Skinvision app. Deze app wordt vergoed door Zilveren Kruis. Door middel van een foto kan je jouw huid checken op huidkanker wanneer je twijfelt. De app geeft dan een risicoschatting en een aanbeveling. Mocht je erg twijfelen over een plekje op de huid dan is het altijd verstandig om langs de huisarts te gaan of je huid te laten controleren door een dermatoloog.