Schaam jij je voor je schermtijd? Een expert over ‘schermschaamte’

Wat is schermschaamte?

Steeds meer jongeren voelen zich schuldig over hoe vaak ze op hun telefoon zitten. Ze vinden dat het te veel is, maar stoppen lukt niet. En dat knaagt. “Jongeren zeggen vaak: ‘Ik weet dat ik minder op mijn telefoon wil zitten, maar het lukt niet.’ En daarna voelen ze zich schuldig”, zegt Nastasia. Maar volgens haar is dat gevoel niet altijd terecht. “De vraag is: wat haalde je uit je schermtijd? Was het ontspannend, grappig, gaf het je steun? Dan hoef je je daar niet voor te schamen.” Het gaat dus niet om hoelang je online bent, maar om wat het je geeft.

Wanneer is schermtijd een probleem?

Soms merk je dat je niets positiefs haalt uit je tijd online. Je voelt je onrustig, onzeker of hebt spijt. Dan is het goed om stil te staan bij je gewoontes. “Als je achteraf baalt van hoe je je voelt na het scrollen, dan is dat een signaal”, zegt Nastasia. “Misschien heb je te veel negatieve beelden gezien. Of ben je blijven hangen bij content die je eigenlijk niet wilde zien.”

Langdurig zonder doel scrollen kan invloed hebben op je slaap, concentratie en zelfbeeld. Uit onderzoek blijkt dat:

• 84% van de mensen hun telefoon gebruikt vlak voor het slapengaan;
• 77% van de jongeren moeite heeft met concentreren door social media;
• 62% zich minder blij voelt na het zien van perfecte beelden op social media.

Hoe kan je omgaan met schermschaamte? 

Nastasia benadrukt dat je vriendelijk moet zijn voor jezelf. “Veel jongeren zijn streng. Ze vinden dat ze moeten stoppen met scrollen. Maar streng zijn helpt vaak niet. Kleine stappen wél.” Dit zijn haar tips:

• Kijk terug zonder oordeel. Wat gaf je energie? Wat kostte je energie?
• Maak een simpele afspraak met jezelf. Bijvoorbeeld: geen telefoon tijdens het eten.
• Schoon je feed op. Volg alleen accounts waar je blij van wordt.
• Gebruik je instellingen. Zet meldingen uit of plan momenten in zonder scherm.
• Praat erover. Je bent niet de enige. Anderen herkennen het gevoel vaak ook.

Op zoek naar meer tips over het verminderen van je telefoongebruik? In het artikel Telefoonverslaving? 10 tips van een expert lees je meer. 

Je smartphone de baas

Soms wil je meer rust in je hoofd dan je telefoon je geeft. Maar je telefoon neerleggen kan moeilijk zijn. Zilveren Kruis helpt jongeren en volwassenen om bewuster om te gaan met hun schermtijd. Daarom biedt Zilveren Kruis nu de Mirrocursus Je smartphone de baas aan. In die cursus krijg je inzicht in je gebruik en je leert bewuster om te gaan met je smartphone.

Bronnen:
Jongerenonderzoek (2024) - Netwerk Mediawijsheid. (2024). Gezond schermgebruik - Siebers, et al. (2024). Onderzoek naar concentratieproblemen bij jongeren.